Trưởng lão Hòa thượng Yeshi Dhonden, Tiến sĩ Y khoa Tây Tạng nổi tiếng thế giới – một trong những chuyên gia giỏi nhất thế giới về Y học Dân tộc Cổ truyền Tây Tạng – vừa qua đời ở tuổi 93 tại Dharamsala, miền bắc Ấn Độ.
Được biết, Hòa thượng Yeshi Dhonden đã không khỏe vì khó thở. Ngoài thở khó, Hoà thượng không có bệnh tật nào cả. Hoà thượng đã viên tịch tại nhà, bên cạnh người thân của mình một ngày sau đó.
Trưởng lão Hòa thượng Tiến sĩ Y khoa Yeshi Dhonden được biết đến là một trong những Giáo sư Bác sĩ hàng đầu trên thế giới. Trong 63 năm qua, Ngài đã điều trị thành công cho bệnh nhân với tất cả các loại bệnh tại Phòng khám của Ngài tại địa chỉ Ashoka Niwas, Mcleod Ganj-176219 Dharamsala, (HP), Ấn Độ.
Vào ngày 20 tháng 03 năm 2018, bác sĩ đã được Tổng thống Ấn Độ, Ram Nath Kovind, đại diện chính phủ nước Cộng hòa Ấn Độ vinh danh ngài với Huân chương “Padma Shri”, và trao giải thưởng dân sự cao thứ tư của đất nước vì những cống hiến của ngài cho nền y khoa tại Rashtrapati Bhavan, Dinh Tổng thống Ấn Độ, thủ đô New Dlhi, Ấn Độ.
Trưởng lão Hòa thượng Tiến sĩ Y khoa Yeshi Dhonden sinh ra trong một gia đình nông dân, nhiều đời sùng mộ Phật pháp, kính tin Tam bảo.
Ngài chào đời vào ngày 15/05/1927 tại Namro, một ngôi làng nằm ở phía nam sông Yarlung Tsangpo (nay thuộc thành phố Sơn Nam ( 山南市), một thành phố cấp tỉnh, khu tự trị Tây Tạng, Trung Quốc).
Tuổi ấu niên, 6 tuổi, ngài đã được gửi vào trong một Tu viện Phật giáo để tu học. Năm lên 11 tuổi, ngài đã nhập học tại Viện Y học Tây Tạng Chakpori, Lahasa, và nghiên cứu Y học Dân tộc Cổ truyền Tây Tạng với thời gian 9 năm.
Ngài có phúc duyên được sự dạy dỗ bởi Trưởng lão Hòa thượng Tiến sĩ Khyenrab Norbu (མཁྱེན་ རབ་ ནོར་ བུ ་-钦绕诺布, 1882-1962), một nhà Chiêm Tinh và một Bác sĩ Tây Tạng, Giám đốc Medical College Chakpori.
Tuổi trẻ, Trưởng lão Hòa thượng Tiến sĩ Y khoa Yeshi Dhonden đã thể hiện các kỹ năng ghi nhớ mạnh mẽ trong quá trình nghiên cứu 4 trường phái Mật tông Phật giáo Tây tạng:
– Phái Cổ Mật hay Cựu phái (Ninh Mã phái, Nyingmapa) do Đại sĩ Liên Hoa Sinh (蓮花生大士) sáng lập vào năm 749. Ngài là cha đẻ Khoa học Vật lý Lượng tử, Giáo sư danh tiếng ở Viện Đại học Phật giáo Nalanda Ấn Độ.
– Phái Kagyu (Ca Nhĩ Cư phái)
– Phái Sakya (Tát Ca phái)
– Phái Hoàng Mạo (Guelugpa, Cách Lỗ phái) do ngài Tsongkhapa (1357-1419), quê Đông Bắc Tây Tạng, nhà cải cách lừng danh của Phật giáo Tây Tạng, nhà sáng lập Phái Hoàng Mạo (Guelugpa, Cách Lỗ phái) vào thế kỷ 14.
Vào 20 tuổi xuân, Trưởng lão Hòa thượng Tiến sĩ Y khoa Yeshi Dhonden được công nhận là người giỏi nhất trong lớp tại Y viện Y học Tây Tạng Chakpori, và Ngài đã trở thành một Bác sĩ Danh dự của Đạt Lai Lạt Ma.
Từ năm 1951 trở đi, Ngài hành nghề y ở Tây Tạng và khi Đức Đạt Lai Lạt Ma tỵ nạn lưu vong Ấn Độ 1959, ngài chọn đi cùng với Đức Đạt Lai Lạt Ma và giúp đỡ người tỵ nạn Tây Tạng ở Ấn Độ.
Từ năm 1963-1980, Trưởng lão Hòa thượng Tiến sĩ Y khoa Yeshi Dhonden làm bác sĩ riêng cho Đức Đạt Lai Lạt Ma, đồng thời đảm trách trên cả hai cương vị Giám đốc và Hiệu trưởng Viện Chiêm Tinh và Y Dược Tây Tạng (Men-Tsee-Khang).
Hòa thượng Tiến sĩ Y khoa Yeshi Dhonden nổi tiếng chuyên trị bệnh ung thư. Ngài đã điều trị cho hàng nghìn bệnh nhân ung thư từ khắp nơi trên thế giới, với tỷ lệ sống cao hơn nhiều so với những người trải qua điều trị truyền thống.
